Çin’de iş yapan batılı firmalar (özellikle Alman firnaları) sadece ihracat yapmamakta aynı zamanda Çin’de üretim yapmaktadırlar. Büyük firmalar ikmal zincirleri ile birlikte küçük ölçekli işletmeleri de beraberinde götürmektedirler. Böylece küçük ölçekli işletmelerin daha düşük bir risk ile Çin’e girmeleri sağlanmaktadır.
Batılı ülkeler aynı zamanda Çin’de ticaret odaları, iş konseyleri kurarak küçük ölçekli işletmelerin hem Çin pazarına girişlerini teşvik etmekte hem de yardımcı olmaktadırlar. Ayrıca iş fırsatları ve önemli ticari sorunlar konularında firmaların bilgilendirilmelerini sağlamaktadırlar. İngiliz hükümeti özellikle Almanların Çin’de uyguladığı modeli örnek almaktadır.
Birleşik Krallık Ticaret ve Yatırım Dairesi (United Kingdom Trade and Investment- UKTI) Çin Britanya İş Konseyi (China-Britain Business Council-CBBC) ve Leeds Üniversitesi Uluslararası İş Merkezi (Centre for International Business University of Leeds – CIBUL) Çin’de nüfusu 1 milyonun üzerinde olan şehirlerin 35’inde yabancı yatırımlar için ticari olanaklar olduğunu tespit etmiştir. Bu şehirler Çin’in toplam nüfusunun yaklaşık % 16’sını, GSYİH’nın % 36’sını oluşturmaktadır.
Çin Ekonomi Bakanlığı Çin’in gelecekte özellikle hizmet sektöründe (mali, bilgi teknolojileri), petrokimyasallar ve ilaç sanayi alanlarında yabancı yatırımcıların rekabet edebileceklerini belirtmiştir. Ayrıca Çin’in artan enerji ihtiyaçlarına yeşil çözüm bulma arzusu ve yeşil teknolojilere ihtiyacı bulunmaktadır.
Diğer taraftan Çin nüfusu refah seviyesi geliştikçe sağlığına daha fazla dikkat etmektedir. Ayrıca Çin tütün ürünlerini en fazla tüketen ülkedir. Ülkede 300 milyondan fazla sigara tiryakisi bulunduğu tahmin edilmektedir. Çin’de her yıl 1,2 milyon kişi sigaranın yol açtığı hastalıklardan ölmektedir. Ne yazık ki ilaç denemeleri için gönüllü olarak yazılan hasta potansiyelinin yüksek oluşu Çin’i ilaç şirketleri için cazip hale getirmektedir.
Büyüyen nüfusu ile işlenebilir arazi stoklarının azalması da zirai biyoteknoloji araştırmasını zorunlu hale getirmiştir. Çin ekili alanlarında genetiği değiştirilmiş ürünlerin Dünyada en yoğun olduğu ülkedir. Bu nedenle zirai biyoteknoloji ve gen terapisi konularına önem verilmektedir.
İş fırsatları arasında yaratıcı endüstriler, yazılım endüstrileri ile mali hizmetleri de unutmamak gerekir.
Birleşik Krallık Ticaret ve Yatırım Dairesi için yapılan çalışmada çekim merkezi şehirler aşağıdaki haritada gösterilmiş ve ardından bunlar da kendi aralarında derecelendirilmiştir. İngiliz sanayi ve teknoloji birikimlerine göre hazırlanan bu çalışma referans alınabileceği gibi Çin’de iş yapacak Türk firmaları için Ekonomi Bakanlığı’nca benzer bir çalışmanın yapılmasında fayda görülmektedir.
(Harita ve Tablo, China-Britain Business Council ve Center for International Business University of Leeds’in Opportunities for UK Businesses in China’s Regional Cities isimli raporundan alınmıştır)
Yukarıdaki 35 şehir ayrıca genel iş ortamı olarak değerlendirilmiş ve bu değerlendirmede 16 değişken hesaba katılmıştır. Endeksler hesaplanırken, ekonomik büyüklüğün rolü, dış ticaret seviyesi ve yabancı direkt yatırımların hacmi pazarın büyüklüğü, uluslararası işletmelere açık olma ve piyasa mekanizmalarına işlerlik kazandırmanın göstergeleri olarak alınmıştır. Chengdu, Foshan, Nantong, Shenyang, Zhengzhou ve Zibo şehirleri iş yapılabilecek şehirler sıralamasında en üst sırada yer almışlardır.
Genel İş Ortamı Sıralaması
(Tablo, China-Britain Business Council ve Center for International Business University of Leeds’in Opportunities for UK Businesses in China’s Regional Cities isimli raporundan alınmıştır.)
Malum olduğu üzere, yabancı firmalar Çin’i düşük maliyetli bir üretim üssü olarak görmektedirler. Yurt içinde üretim, pazara girmek için önemli bir faktördür. Sadece ileri teknoloji ve katma değer getiren ve tedarik zincirlerini destekleyen firmalar vergiden muaf tutulmuşlardır ve işletme sübvansiyonu almaktadırlar. Bunların dışında yabancı firmalara özel bir uygulama bulunmamaktadır.
Genel iş ortamı kapsamında şehirler yukarıdaki tabloda derecelendirilmiştir. Bu şehirler pazarlama, iç pazara yönelik üretim ve ARGE konularında çekim merkezleri olarak görülebilir. Çinli tüketiciyi hedef alan firmalar yüksek dereceli bu şehirleri düşünmelidirler. Derecesi yüksek olan şehirler arasında Chengdu ve Foshan bulunmaktadır. Adı geçen şehirlerin toptan ve perakende pazarları gelişmiştir. Ayrıca orta sınıf tüketici kitlesi büyüktür.
İç piyasaya yönelik üretim ortamı özellikle; Changsha, Chengu, Dongguan, Hangzhou, Nanjing, Ningbo, Suzhou, Tianjin, Wuhan, Xiamen ve Zhengzhou’da gelişmiştir. Mevcut ve yeni oluşan ana sanayi kolları şehirden şehire değişiklik göstermekle birlikte, Changsha mühendislik ve gıda sektöründe, Changdu bilgi ve haberleşme teknolojileri ile hava uzay sanayinde ve Xiamen elektronik ve tüketim malları üretiminde öne çıkmaktadır.
İş Türüne Göre Çekim Merkezleri
(Tablo, China-Britain Business Council ve Center for International Business University of Leeds’in Opportunities for UK Businesses in China’s Regional Cities isimli raporundan alınmıştır.)
ARGE konusunda faaliyet gösterecek firmalar için Nanjing ve Jinan şehirleri öne çıkmaktadır. ARGE için genel olarak özel araştırma bölümleri olan üniversitelerin bulunduğu şehirler düşünülmektedir.
Genel İş Ortamı ve İş Türüne Göre Çekim Merkezlerine ilave olarak, bu 35 şehrin tüm veri ve göstergelerini bir araya getiren “Tüm Boyutlarıyla Çekim Merkezleri” listesi hazırlanmıştır. Bütün veriler dikkate alınarak yapılan bu değerlendirmede; Changchun, Nantong ve Wuxi sıralamada en yukarıdaki şehirler olarak göze çarpmaktadırlar. Her biri Yangtze Nehri deltasında bulunan bu illerde ana sanayi kolları, doğal kaynakları ve hem yerel hem de ulusal yayılım açısından ikmal zinciri yapıları çok büyük değişiklikler göstermektedir. Mesela Changchun Vladivostok veya Pyongyang’a Pekin’den daha yakındır.
Sonuç olarak firmaların, önem kriterlerinden oluşan bir matrisi dikkate alarak Çin’e yönelik stratejilerini geliştirmeleri ve yerleşecekleri şehirleri belirlemeleri gerekmektedir.
Her Yönüyle Çekim Merkezleri
(Tablo, China-Britain Business Council ve Center for International Business University of Leeds’in Opportunities for UK Businesses in China’s Regional Cities isimli raporundan alınmıştır.)
Kaynaklar:
[1] House of Commons Business, Innovation and Skills Comittee, Trade and Investment: China Report, 19 Temmuz 2011 [2] I.b.i.d. [3] Shan Juan, ChinaDaily, Smoke Industry Harming Economic Health, 7 Ocak 2011[4] China-Britain Business Council, Center for International Business University of Leeds Opportunities for UK Businesses in China’s Regional Cities, 2011
[5] I.b.i.d.
You must be logged in to post a comment.