Sinai Gelişme

1949 yılındaki Kurtuluştan önce gazyağı ve adi çiviler - o tarihte "yabancı gazyağı" ve "yabancı çiviler" olarak adlandırılmaktaydılar - dahil olmak üzere bir çok mamul sinai ürün dışarıdan ithal edilmekteydi, ülke 1953 yılında planlı bir şekilde büyük çaplı bir ekonomik yapılanmayı başlattı. Temel bir sinai yapı ile modern metalürji ve madencilik donanımı, büyük makineler, uçaklar, otomobiller ve büyük ve hassas tezgahlar imal edilebildi. Yüksek kaliteli aksonlar ve Önemli demir dışı metallerin eritilmesi gerçekleştirildi, gelişmiş petrokimya ve âlet ve sayaç imalat sanayileri kuruldu ve geliştirildi. Bugün, oldukça yüksek teknik düzeyde faaliyet gösteren tam ve bağımsız bir sinai sistem bulunmaktadır. 1995'in sonunda Çin'de 66.1 milyon toplam işgücüne sahip olan 7.3415 milyon sanayi işletmesi bulunmaktaydı. Yıllık sinai üretim değeri ise 9,189.4 milyar yuan, veya sabit fiyatlarla hesaplandığında 1978'deki düzeyin 12 katıydı. 1979 ve 1995 arasındakı yıllık büyüme ortalaması ise yüzde 15.8 olmuştur. Sinai üretimdeki hızlı gelişme ile birlikte sinai yapıda önemli değisiklikler meydana gelmiştir. Hafif sanayinin ağır sanayiye oranı 1949'da 73.6 : 26.4 iken 1995'te 48.1 : 51.9 olmuştur. Hafif sanayi ürünleri iÇinde ham veya işlenmiş malzeme olarak tarımsal ürün içerenlerin oranı, 1952'deki yüzde 87.5'tan 1995'te yüzde 70'in altına düşerken, ham ve işlenmiş malzeme olarak sinai ürünleri içerenlerin oranı ise büyük ölçüde artmıştır.
Sanayinin bütün ülkedeki dağılımı, giderek daha akılcı bir yapı kazanmıştır. Eski Çin'de sanayinin yüzde 70'inden fazlası doğu kıyısında bulunmaktaydı, ülkenin geniş iç kesimlerinde, özellikle ulusal azınlıkların yaşadığı sınır bölgelerinde ise hemen hemen hiç bir modern sanayi yoktu. Bu orantısız durumun düzeltilmesi iÇin hükümet son 40 yıl iÇinde sermaye yatırımı fonlarının yarısından fazlasını iç bölgelere yatırarak burada sanayinin istikrarlı bir şekilde gelişmesini teşvik etmiştir. İki ulusal azınlık özerk bölgesi olan Xinjiang ve İç Moğolistan, tekstil, enerji ve metalürji sanayileri iÇin yeni merkezler haline gelmişlerdir.
Çin'in gerçek sinai gücü, önemli ölçüde artmıştır. Çin, 1950'lerin ilk yılları ile 1970'lerin ilk yılları arasında metalürji, petrol, kimya, makina, tekstil ve öteki hafif sanayilerde çeşitli temel işletmeler kurarak Çin'in sanayileşmesi iÇin maddi ve teknolojik temeli oluşturmuştur. 1980'lerde aralarında Shanghai Baoshan Demir ve Çelik Sirketi ile Daqing, Yangzi, Shanghai, Qilu ve Yanshan etilen projelerinin de bulunduğu çok sayıda ileri teknolojiye dayalı büyük ve orta ölçekli sanayi işletmeleri ve temel projeler inşa edilerek birbiri ardına hizmete sokulmuştur. Tamamlanan öteki projeler arasında Longyangxia, Yantan ve Gezhouba hidroelektrik santralleri ile Qinshan ve Daya Wan nükleer santralleri bulunmaktadır. Otomobil sanayii de gelişmiş tipte taşıt imal eden çeşitli fabrikaların işletmeye alınması ile büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Ayni zamanda devlet, eski sanayi işletmelerinde kullanılan teknik donanım ve teknolojilerin önemli ölçüde iyileştirilmesi amacı ile donanımın modernleştirilmesi ve gelişmiş teknolojilerin kullanılması iÇin büyük yatırımlar yapmıştır. Elektronik sanayiinin gelişmesi, geleneksel sanayilerin dönüşümü ve ülkenin kapsamlı gücünün oluşturulmasına büyük hız kazandırmıştır. Kuşkusuz, gelişmiş ülkelerdeki standartlarla karşılaştırıldığında Çin'in genel sinai düzeyi hala geridedir. Mart 1996'da Sekizinci Ulusal Halk Kongresi Dördüncü Toplantısında kabul edilen Ulusal Ekonomik ve Sosyal Kalkınma iÇin Dokuzuncu Bes Yıllık Plan ve 2010 Yılı iÇin Uzun Dönemli Hedefler'e göre, bu yüzyılın sonuna kadar Çin'in sinai yapısı daha da geliştirilecek; gerçek arz kabiliyeti güçlendirilecek ve beş temel sanayi olan makine, elektronik, petrokimya, otomobil ve inşaat, ülkenin ekonomik büyümesi ve gelişmesi iÇin en önemli unsurları oluşturacak. 2010 yılına kadar sinai yapıdaki gelişme devam edecek; yukarıda belirtilen beş sanayi, ekonomik büyümenin itici gücü olacak; ve elektronik bilgi, biyomühendislik, yeni malzemeler, nükleer enerji, uzay ve havacılık ve okyanus bilimi gibi bazı yüksek teknolojiye dayalı sanayilerde önemli ilerleme kaydedilecektir. Bu arada, sinai üretim teknoloji ve yönetim düzeyi yükseltilerek başlıca üretim teknolojileri gelecek yüzyılın başında dünyadaki ileri düzeylere yaklaşacak veya yakalayacaktır.

Enerji Sanayii

Çin, zengin enerji kaynaklarına sahip bir ülkedir. Ancak 1949'da ülkenin toplam kömür üretimi sadece 32 milyon ton, ham petrol üretimi 120,000 ton, doğal gaz yedi milyon metre küp ve elektrik üretimi de 4.3 milyar kwh düzeyindeydi. 1995'te ise yıllık kömür üretimi l .361 milyar ton, ham petrol üretimi 150.05 milyon ton, doğal gaz 17.95 milyar metre küp ve elektrik üretimi de 1,007.7 milyar kwh düzeyine ulaşarak Çin'i dünyadaki en büyük üçüncü enerji üreticisi yapmıştır. Çin, kömür ve petrol üretiminin ihtiyaç fazlası kısmın ihraç etmektedir. Enerji sanayiindeki teknolojik düzeylerde önemli bir ilerleme kaydedilmiştir. Fay blogu petrol ve gaz arama tekniği, Daqing Petrol Sahasının su basma ve polimer çıkarma teknikleri, yeni kömür madenciliği teknikleri ve 500 kv D.C. nakil ve dönüştürme teknolojisi gibi bazı yeni teknolojiler, ileri uluslararası standartlara ulaşmış veya büyük ölçüde yaklaşmıştır.
Çin hükümeti, ulusal ekonomik kalkınmada önceliği her zaman enerji sanayiinin gelişmesine vermiştir. Ulusal Ekonomik ve Sosyal Kalkınma iÇin Dokuzuncu Bes Yıllık Plan ve 2010 Yılı iÇin Uzun Dönemli Hedefler'e göre, bu yüzyılın sonunda kömür üretimi 1.4 milyar tona, ham petrol üretimi 155 milyon tona, doğal gaz üretimi 25 milyar metre küpe ve elektrik üretimi l ,400 milyar kvvh'ye ulaşacaktır.
Kömür, Çin'in başlıca enerji kaynağıdır. Çin'in kömür üretim kapasitesinde 1980'lerden bu yana önemli artış olmuştur. Yılda 10 milyon tonun üzerinde kömür üretilen 16 kömür ocağı madeni arasında Shanxi'deki Datong, Hebei'deki Kailuan, Kenan'daki Pingdingshan, Anhui'deki Huaibei, Shandong'daki Yanzhou, Jiangsu'daki Xuzhou, Heilongjiang'daki Jixi ve Liaoning'deki Tiefa bulunmaktadır.
Çin'in yakın çağındaki petrol çıkarma faaliyetleri 19'uncu yüzyılın sonlarında başlamış, ancak yavaş bir gelişme göstermiştir. 1960'ların başında Heilongjiang Eyaletindeki Daqing Petrol Sahasının işletmeye açılması, Çin petrol sanayiinde yeni bir dönemin başlangıcını oluşturmuştur. 1963 yılına gelindiğinde Çin, petrol açısından kendine yeterli hale gelmiş ve petrol üretimi yılda 6.48 milyon tona ulaşmıştır. 1965'te ise Çin, ham petrol ve petrol ürünlerini ihraç etmeye baslamıştır. Daha sonra 1970'lerde Shandong'daki Shengli Petrol Sahası, Tian-jin'deki Dagang Petrol Sahası, Liaoning'deki Liaohe Petrol Sahası ve Hebei'deki Kuzey Çin Petrol Sahası açılarak işletmeye alınmıştır. Çin'in ham petrol üretimi 1978'de 100 milyon ton sınırının üzerine geçerek ülkeyi, dünyadaki başlıca petrol üreticisi ülkelerden biri yapmıştır. 1990'dan bu yana karada petrol arama faaliyetleri doğudan batıya kaymıştır. Xinjiang'ın tarım, Turpan-Hami ve Junggar havzalarında kısa bir süre önce keşfedilen petrol sahaları işletmeye açılmıştır. Çin'de bugüne kadar 425 petrol sahası ile 125 doğal gaz sahası keşfedilmiştir. Karada büyük çaplı 20 petrol ve doğal gaz çıkarma faaliyetine ilave olarak Bohai Denizi ve Güney Çin Denizinde bazı açık deniz üssüne devam etmektedir.
Hidroelektrik ve termik enerji üretimi artırılırken enerji kaynakları sıkıntısı çeken kıyı eyaletlerinde nükleer enerji üretilmektedir. 1995'te Çin, üretilen enerji ve kurulu güç açısından dünyada sırası ile ikinci ve üçüncü sırayı almıştır. Her biri bir milyon kw'nin üzerinde 125 kapasiteye sahip 12 enerji şebekesi bulunmaktadır. Bunların beşi eyaletler arasında kuruludur. Her biri 20 milyon kw kapasiteye sahip kuzeydoğu, kuzey, doğu ve orta Çin enerji şebekeleri ile yaklaşık 10 milyon kw kapasiteye sahip kuzeybatı Çin enerji şebekesi. Bunların tamamı, büyük çaplı üretim birimleri, elektrik santralleri ve enerji şebekeleri yanısıra yüksek gerilim ve daha fazla otomasyona dayalı yeni bir döneme girmiş bulunmaktadır. Şu anda ülkede her biri bir milyon kw veya üzerinde kapasiteye sahip yedi hidroelektrik, 26 termik ve bir nükleer santral dahil olmak üzere 34 büyük elektrik santrali vardır. Jiangsu'daki Jianbi Termik Elektrik Santrali, 1.625 milyon kw kapasitesi ile bugün Çin'deki en büyük termik santraldir. Yangtze Nehri üzerinde kurulu olan Gezhouba Hidroelektrik Santrali de 2.715 milyon kw kapasitesi ile ülkenin en büyük hidroelektrik santralidir. Çin'in kendi geliştirdiği Zhejiang'daki 300,000 kw kapasiteli Qinshan Nükleer Elektrik Santrali, 1991 yılında şebekeye elektrik vermeye baslamıştır. Her biri 600,000 kw kapasiteye sahip iki PWR nükleer üretim birimini kapsayan ikinci aşamasının yapımına Haziran 1996'da baslanmıştır. Guongdong'daki 900,000 kw kurulu güce sahip Daya Wan Nükleer Elektrik Santralinin l ve 2 numarali üretim birimleri, sırasi ile 1993 ve 1994'te elektrik üretmeye baslamıştır.

Demir ve Çelik Sanayii

1950'lerin başında Çin, Anshan, Ben-xi, Taiyuan, Tangshan, Chongqing, Shanghai, Tianjin ve Beijing'deki demir ve çelik fabrikalarının faaliyetlerini yeniden başlatmış veya daha da geliştirmiştir. Daha sonra Wuhan, Baotou, Panzhihua, Urumqi, Chengdu ve Jiuquan'da kurulan yeni demir ve çelik işletmeleri, Çin'in demir ve çelik sanayiinde ölçek ve dağıtım açısından önemli degisikliklere yolaçmıştır. 1995 yilinda Çin'in toplam çelik üretimi, 1949'a göre 596 kat, 1978'e göre de 3 kat artarak 95.36 milyon tona ulasmış ve dünyadaki en büyük ikinci çelik üreticisi konumuna yükselmiştir. Bugün Çin'de her biri yılda bir milyon ton veya üzerinde çelik üreten ve birlikte Çin'in toplam çelik üretiminin yüzde 60'ını karşılayan 21 demir ve çelik işletmesi bulunmaktadır, ülkedeki en büyük demir ve çelik şirketleri arasında Anshan Demir ve Çelik Sirketi, Wuhan Demir ve Çelik Sirketi, Panzhihua Demir ve Çelik Sirketi, Capital Demir ve Çelik Sirketi, Shanghai Baoshan Demir ve Çelik Sirketi, Baotou Demir ve Çelik Sirketi, Taiyuan Demir ve Çelik Sirketi, Chongqing Demir ve Çelik Sirketi ve Thangshan Demir ve Çelik Sirketi bulunmaktadır. Bunların kullandığı donanımın kalitesi ve teknoloji, giderek geliştirilmiştir. Erimiş demirin ön işlenmesi, konverterli körükleme, fırın dışında rafineleştirme ve sürekli döküm gibi yeni teknolojiler ve yöntemler şu anda yaygın olarak kullanılmaktadır. 1950'lerde Çin, sadece 400 özelliğe uygun yaklaşık 100 çeşit çelik üretme kapasitesine sahipken, bugün 20,000 üzerindeki özelliğe uygun 1,400 çeşit çelik üretilmektedir. 1980'lerden itibaren bazı büyük demir ve çelik işletmeleri, soğuk haddelenmiş çelik levhalar, soğuk haddelenmiş silikon çelik levhalar, Çinko kapli çelik levhalar ve petrol sanayii iÇin çelik borular gibi çeşitli üst kalitede haddelenmiş çelik üretmişlerdir. 1995'te Çin, ülkenin toplam haddelenmiş çelik üretiminin yüzde 83'ünü oluşturan bazı haddelenmiş çelik çeşitlerine yönelik iç talebi karşılayabilecek düzeye ulaşmıştır.
Ulusal ekonominin kalkınmasına ilişkin Dokuzuncu Bes Yıllık Plana (1996-2000) göre, ülke iÇindeki haddelenmiş çelik tüketimi önemli ölçüde artarak demir ve çelik sanayiinin gelişmesi iÇin elverişli bir pazar ortamı ve iyi firsatlar sağlayacaktır. Bu yüzyılın sonunda Çin'in yıllık çelik üretiminin 105 milyon tona ulaşacağı ve haddelenmiş çelik alaninda kendine yeterlilik düzeyinin de yüzde 95 olacağı tahmin edilmektedir. Çin, şu anda demiryolları ve otomobil sanayii iÇin kaliteli haddelenmiş çelik, büyük gemiler iÇin çelik levhalar ve elektrik üretimi donanımı iÇin yüksek basınçlı kazan levhaları alanında kendi kendine yeterli durumda bulunmaktadır.

Makina İmalat Sanayii

Çin'deki makina imalat sanayiinin ürettiği ürünler arasında tarım makinaları, mühendislik makinaları, aletler ve sayaçlar, genel petrokimya makinaları, ağir madencilik makinalari, tezgahlar, elektrikli mühendislik donanımı, yataklar, ana aletler, gıda ambalaj makinaları ve otomobiller bulunmaktadır. Çin, 1995'te 394,900 metal kesme tezgahı, 63,300 büyük ve orta büyüklükte traktör, 27.656 milyon kw'lik enerji üretim donanımı ve l .4527 milyon otomobil üretmiştir.
Geçmişte Çin'in makina sanayii, bir kaç kıyı kentine dağılmıştı ve çoğunlukla çok basit ürünler imal ediyordu. Bugün ise ekonomideki en büyük sanayidir ve ülkenin öteki sanayilerine büyük yüksek fırınlar, büyük sürekli levha ve kütük demir döküm makineleri, büyük soğuk ve sıcak haddelenmiş levhalar iÇin çift hadde tezgahları, büyük dikişsiz çelik boru merdaneleri, 600,000 kw ve 300,000 kw elektrik jeneratörleri, 220,000 v (veya üzerinde) nakil ve dönüştürme birimleri, büyük açık kömür madenlerinde sürekli ve yarı sürekli maden çıkarma işlemleri iÇin komple donanım, üç ile beş milyon ton yıllık kapasiteye sahip komple kömür yıkama tesisleri, büyük suni gübre fabrikalari iÇin temel donanım (yıllık 800,000 ton üretim kapasitesine sahip hidrolik ayırma donanımı, yıllık 300,000 ton kapasiteye sahip sentetik amonyak donanımı, yıllık 520,000 ton kapasiteli üre donanımı ve günde l .6 milyon metre küp gaz üretimi iÇin komple donanım takımlari gibi), petrol ve sismik arama donanımı, 4,500-6,000 m petrol sondajları, yıllık 2.5 milyon ton kapasiteli petrol rafinerileri, günde 700-2,000 ton çimento üretim kapasitesine sahip harici – fırın ayrıştırma üretim hatları iÇin komple donanım takımları, günlük 300 ila 500 ton eritme kapasitesine sahip dökme cam tesisleri, metro ve elektrikli trenler iÇin komple donanım takımları, elektrikli lokomotifler ve dizel lokomotifler yanısıra dijital kumandalı tezgahlar, program kumandalı telefon santral
leri, çiftlik ve hayvancılık makineleri, otomobiller, otobüsler, ağır görev kamyonları, çeşitli tipte özel taşıtlar, 150,000 tonluk tankerler ve dökme yük gemileri, konteyner gemileri, çok amaçlı gemiler ve yolcu gemileri gibi çeşitli yüksek düzeyde donanım sağlama kapasitesine sahiptir.
Çin'in ihracatının temel taşlarını oluşturan makine ve elektrikli ürünler, 1995 yılında 43.86 milyar dolar döviz girdisi sağlamıştır. Çin, makine ve otomobil sanayilerinin 1996 ile 2000 yılları arasında geliştirilmesine ilişkin bir planı uygulamaya koymuştur. Bu plan, geliştirme kapasitesi ve ürünlerin kalitesinin artırılması yanısıra rekabet kabiliyetinin güçlendirilmesi iÇin tanınmış markalı ürünlerin oluşturulması üzerinde yoğunlaşmaktadır.

Kimya Sanayii

Çin'deki kimya sanayii, kimyasal madde elde edilmesi ile suni gübre, tarım ilaçları, temel inorganik ham maddeler (asit, alkaliler ve kalsiyumlu karbit dahil), temel organik ham maddeler, sentetik elyaf monomerler, sentetik lastik, ışığa karşı hassas malzemeler, lastik ürünler, plastik ürünler, petrokimya ürünleri, evlerde kullanılan kimyasal maddeler ve ilaç üretimini kapsamaktadır. Toplam kimyasal ürün sayısı 40,000'in üzerindedir. 1995'te Çin, 18.11 milyon ton sülfürik asit, 5.977 milyon ton soda külü, 27.421 milyon ton sentetik amonyak, 25.562 milyon ton suni gübre, 469,000 ton tarım ilaci, 2.397 milyon ton etilen, 5.196 milyon ton plastik ve 3.457 milyon ton kalsiyumlu karbit üretmiştir.
Çin bugün sentetik amonyak, suni gübre, sülfürik asit, soda külü ve araç lastiği gibi 10'un üzerinde kimyasal ürünün imalati açısından dünyada önde gelen ülkeler arasında bulunmaktadır. Shanghai, Be-ijing, Tianjin, Qingdao, Dalian ve Shengyang, Çin'in önemli kimyasal madde üretim merkezleridir. Bu sanayi, Guangzhou, Nanjing, Chong-qing, Changzou, Wuhan, Xi'an, Harbin, Taiyuan, Kunming, Urumqi, Daqing, Tangshan, Weifang, Lianyungang, Zhenhai, Yinchuan, An-qing, Zibo ve Dushanzi'de de hızla gelişmektedir. Çin, kendi kimyasal ürün ihtiyacını karşılamakta ve bunları 100'ün üzerinde ülke ve bölgeye ihraç etmektedir. 1995'te kimyasal ürünlerin ihracından 10.5 milyar dolar elde edilmiştir.
Dokuzuncu Bes Yıllık Plan döneminde (1996-2000) Çin, kömür, doğal gaz, tarım ve ince kimyasal madde sanayilerinin geliştirilmesi iÇin hiç bir çabadan kaçınmayacaktır. Tarımın desteklenmesi iÇin Ha-inan, Lanzhou, Nanjing, Jilin ve Xinjiang'da büyük üre ve suni gübre tesisleri kurulacaktır. Bunlara ilave olarak, büyük yabancı şirketler ve konsorsiyumlarla bu alandaki işbirliği güçlendirilecek ve 100 ihracata dönük büyük kimya işletmesi (grubu) kurulacaktır. Kimya sanayi, Çin ekonomisinin uluslararası ekonomi ile eşit düzeye getirilmesi iÇin öncülük yapacaktır.

Tekstil Sanayii

19'uncu yüzyılın sonunda üretime başlayan Çin'in modern tekstil sanayii, ülkenin öteki bir çok sanayiinden daha önce kurulmuştur. 1949 yılında Çin'de pamuklu kumaş üreten sadece
beş milyon bobin igi ve 64,000 dokuma tezgahı, yün kumaş iÇin 130,000 bobin igi ve l ,950 dokuma tezgahı, 40,000 ipek dokuma tezgahı ile l .3 milyar metrelik pamuk basma ve boyama kapasitesi bulunuyordu. Dokuma fabrikalarinin büyük bölümü kıyı kentlerindeydi ve ülkedeki pamuk dokuma iglerinin hemen hemen yüzde 70'i Shanghai, Qingdao ve Tianjin kentlerinde bulunuyordu. Shanghai kenti tek başına ülkedeki yünlü dokuma iglerinin yüzde 25'ine sahipti. Pamuk ve yün üreten bölgeler dahil olmak üzere iç kesimdeki eyaletlerde modern tekstil sanayi ya hiç yoktu, ya da çok az gelismişti.
Son kirk yıl iÇinde Çin, bağımsız, bütünleşmiş ve büyük ölçekli bir tekstil sanayii sistemini kurarak tekstil üretimi ve ihracatında dünyadaki öncü ülkeler arasına girmiştir. Çin'in tekstil sanayii pamuklu dokuma, basma ve boyama, yünlü ve keten dokuma, ipek, sentetik elyaf, örülmüs mallar ve elbise imalatı dallarını kapsamaktadır. 1995'te ülkede 5.423 milyon ton pamuk ipliği, 26.02 milyar metre kumaş, 113.400 ton ipek ve 3.5295 milyon ton sentetik elyaf üretilmiştir.
Günümüzde Çin'in tekstil sanayii pamuk iÇin 38 milyon, yün iÇin üç milyonun üzerinde, keten iÇin bir milyonun üzerinde bobin igine ve masura makinaları iÇin 2.5 milyon uca sahiptir. Pamuklu kumaş baskı ve boyama kapasitesi ise 15 milyar metreye ulaşmaktadır. Çin, yukarıda belirtilen bütün dallarda dünya liderleri arasında bulunmaktadır. Çin ipeği, eskiden beri bütün dünyada meşhurdur ve önemli bir ihracat ürünüdür. Son yıllarda, konfeksiyonun tekstil ürünleri ihracati iÇindeki payı giderek artmaktadır. 1995'te Çin, tekstil ve elbise ihracatından 40 milyar dolar kazanmıştır.
Tekstil işletmeleri, bütün ülkeye yayılmıştır. 50'li yıllardan itibaren çok büyük bir gelişme gösteren kıyı boyundaki eski tekstil merkezlerine ilave olarak Hebei, Henan, Shaanxi ve öteki ham madde üreticisi eyaletlerde yeni tekstil merkezleri ortaya çıkmıştır. Iç Moğolistan, Xinjiang, Qinghai, Ningxia, Guangxi ve Tibet gibi uzak bölgelerde bile modern tekstil işletmeleri kurulmuştur. Bu durum, tekstil sanayiinde giderek artan ölçüde akılcı bir dağılım olduğunu ortaya koymaktadır. 1980'lerden bu yana tekstil sanayiinin yapısında değişiklikler yapılmıştır. Kıyı bölgeleri, ilk işleme faaliyetlerini aşamalı olarak iç bölgelere - ham madde üretim merkezlerine - devrederken kendileri de tekstil derin işleme bölgelerine dönüşmüşlerdir.
Halkın tüketim eğilimlerindeki değişikliklere paralel olarak daha fazla sayıda Çinlinin konfeksiyonu tercih etmesi elbise sanayiinin hızla gelişmesine yolaçmaktadır. Bu nedenle Çin tekstil ve elbise sanayileri, derin işleme, kalitenin iyileştirilmesi ve çesidin artırılması üzerinde yoğunlaşmalıdır.

Hafif Sanayi

Çin'deki hafif sanayi kağıt, ev makinaları, tuz üretimi, gıda maddeleri, evlerde kullanılan silikatlar, elektro-optik kaynaklar, evlerde kullanılan kimyasal maddeler, deri ve kürk, kırtasiye, el sanatları ürünleri, elektrikli ev aletleri ve sigara dahil olmak üzere 40 küsur sanayii kapsamaktadır. 200,000'i aşkin ürün elde edilmektedir. 1995'te Çin, 29.78 milyon ton ham tuz, 44.723 milyon bisiklet, 9.185 milyon buzdolabı, 9.525 milyon çamaşır makinesi, 129.67 milyon elektrikli vantilatör, 28.12 milyon ton kağıt ve mukavva, 5.59 milyon ton şeker, 15.69 milyon ton bira, 34.85 milyon karton sigara ve 2 milyon ton deterjan üretmiştir. Çin, bisiklet, çamaşır makinesi, mutfak eşyaları ve porselen eşya, tarımsal amaçlı plastik örtü, monosodyum glutamat ve citrik asit üretiminde dünyada birinci; ham tuz, bira ve deterjan üretiminde ikinci; ve kağıt ve mukavva, saat ve ev dondurucuları üretimi alanında da üçüncü sıradadır.
1979 yilindan bu yana Çin'in hafif sanayii hızla gelişmiştir. Kol saati, ışığa karşı duyarlı malzeme, plastik ürün, deterjan, çamaşır makinesi ve buzdolabı imalatçıları dahil olmak üzere çok sayıda yeni işletme kurulmuştur, üretim hacmi ve ürün kalitesi açısından Çin'in elektrikli ev eşyaları sanayii ile dünyadaki en gelişmiş düzeydeki sanayi arasindaki fark giderek azalmaktadır. Bugün Çin, dünyada elektrikli ev eşyaları üretimi alanında önde gelen ülkeler arasında bulunmaktadır. Ayni dönemde bir çok tanınmış markalı ve yüksek kaliteli ürün ortaya çıkmıştır. Çin buzdolapları, çamaşır makineleri, elektrikli vantilatörleri, bisikletleri, dikiş makinaları, saatleri ve kol saatleri, deri ayakkabiları, şarabı, seramiği ve gıda maddeleri uluslararası pazara girmiştir. 1995'te Çin'in hafif sanayi ihracat hacmi, 40 milyar dolara ulaşmıştır. Bu rakam, ülkenin toplam ihracat hacminin yaklaşık olarak üçte birini oluşturmaktadır.
Guizhou'da üretilen Maotai, Shaanxi'de üretilen Fenjiu, Shaoxing Pirinç Şarabı, Qingdao Birası, Shandong Kongfujiajiu içkisi ve Yantai Şarabı gibi Çin'in tanınmış sert içkileri, şarapları ve biraları, uluslararası yarışmalarda altın ve gümüş madalyalar kazanmış ve yabancı ülkelerdeki tüketicilerin beğenisini kazanmıştır. Çin seramiği, büyük bir uluslararası şöhrete sahiptir. Jingdezhen'de üretilen tanınmış porselen eşyalar arasında mavi ve beyaz porselen, gül desenli porselen, mavi ve beyaz linglong (delikli çalisma) porseleni ve renkli sırlı porselen bulunmaktadır. Öteki tanınmış seramik eşyalar ise Yixing'de üretilen sırsız mor çay takımları, Liling'de ikmal edilen altı sırlı sofra ve çay takımları, Tangshan'da yapılan oymalı eşyalar ve püskürtme renkli porselen, Handan'da imal edilen taklit Song Hanedanı porseleni ve Zi-bo'da üretilen yağmur damlalı desenli porselendir.
Dokuzuncu Beş Yıllık Plan döneminde (1996-2000) Çin hafif sanayii, iç ve dış pazarlardaki talepleri karşılamak iÇin yeniden yapılanacak, yeni ürünler geliştirecek, ürün kalitesini artıracak ve derin işleme yöntemlerini kullanacaktır.

Yüksek Teknoloji Sanayii

Çin'in reform ve dış dünyaya açılma politikasını uygulamaya koymasından sonra önem kazanan yeni bir sektör olan yüksek teknoloji sanayii, ülkenin kapsamlı olarak güçlendirilmesi ve geleneksel sanayilerin dönüşümü ve modernleştirilmesinin teşvik edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Devlet Konseyi'nin onaylamasından sonra 1988'de yürürlüğe giren "Meşale Planı", yüksek teknoloji sanayinin geliştirilmesi iÇin atılmış önemli bir adımdır. "Meşale Planı", bilim ve teknolojinin gücünden tam olarak yararlanılmasını, yüksek teknoloji araştırma bulgularının ticari amaçlarla kullanılmasının özendirilmesini, yüksek teknolojiye dayalı ürünlerin sanayileştirilmesini ve yüksek teknoloji sanayilerinin uluslararası düzeye çıkarılmasını amaçlamaktadır. 1995'in sonuna kadar "Meşale Planı" kapsamında 7,000 ürün imal edilerek 114.1 milyar yuan değerinde sınai üretim değerine ulaşılmıştır.
Çin, yüksek teknoloji sanayilerinin ortaya çıkması ve geliştirilmesini amaçlayan uzun ve orta vadeli programlar, politikalar, yasa ve yönetmelikler hazırlamıştır. Bunlara ilave olarak bunlara uygun reformları uygulamaya koymuş, yüksek teknolojinin gelişmesine yardımcı olan yönetim ve işletme yapıların oluşturmuş, ve bu sektör iÇin sermaye birikimini teşvik etmek iÇin çeşitli kanalları açmıştır. En önemli adım ise dış dünyaya açılma ve ulusal kaynaklara erişme açısından daha iyi bir konuma sahip olan, zengin insani ve teknolojik kaynaklara sahip büyük ve orta büyüklükteki kentlerde yeni ve yüksek teknoloji sınai geliştirme bölgeleri oluşturulması olmuştur. 1995'te Devlet Konseyi'nin onayından sonra ulusal düzeyde 52 yeni ve yüksek teknoloji geliştirme bölgeleri kurulmuştur. Bunlar, Çin'in yüksek teknoloji sanayilerinin gelişmesini destekleyen önemli üsler haline gelmektedirler. Bu bölgeler, kendi kaynakları ve özelliklerine göre tercihli politikalar oluşturmuşlar, yatırım ortamını geliştirmişler, gelişmenin gereksinimlerine uygun bir sosyal hizmet sistemi oluşturmuşlar, özel nitelikte veya Çin-yabancı ortak girişimleri veya tamamen yabancılara ait işletmeler şeklinde yüksek teknoloji işletmeleri kurmak iÇin bilimsel araştırma kurumlarını, yüksek eğitim kurumlarını, işletmeleri, bilimsel ve teknolojik personelleri, denizaşırı işadamlarını teşvik etmişlerdir. Yeni ve yüksek teknoloji geliştirme bölgelerindeki bu işletmeler, vergi ayrıcalıklarından yararlanmaktadır. İşletmelerin ihraç ürünleri imal etmeleri iÇin gerekli olan ithal ham ve yarı mamul malzemeler ve yedek parçalar, ithalat ruhsatından muaf tutulabilmektedir. Ayrıca, Çin'de üretilemeyen ithal aletler ve öteki donanıma ilişkin ithalat vergileri, beş yıl iÇinde muaf tutulabilmektedir. Bu bölgelerdeki işletmeler, fiyat belirleme, kredi alma ve verme ve personel istihdam etme hakkına sahiptir. Hükümet, piyasada ümit vaad eden yüksek teknoloji ürünlerinin ve ilgili sanayilerin geliştirilmesini desteklemek iÇin az miktarda maddi destek sağlamaktadır, ancak bu işletmeler, ihtiyaç duydukları maddi kaynakları büyük ölçüde bankadan kredi alma ve kendileri elde etme şekilleriyle sağlamaktadır. Devlet ve yerel yönetimlerin çeşitli bilimsel ve araştırma geliştirme planlarına büyük önem verilmektedir. En başarılı yüksek teknoloji araştırmaları, çeşitli buluş ve patentler arasından seçim yapılmaktadır. Güçleri bir arada toplayarak ticarî amaçlarla kullanılanların yeniden geliştirilmesiyle birlikte belirli ölçüdeki sanayii mümkün olduğu kadar çabuk oluşturulmaktadır. Şu anda yeni malzemelerin birleştirilmesi, biyoloji, bilgi ve elektromekanik sistemler, yeni enerji kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanılması, yüksek verimlilikte enerji tasarrufu, çevre koruma, tip ve 140 okyanus araştırmalarına öncelik verilmektedir. Projeler, uzmanlar tarafından önceden dikkatli bir şekilde onaylanmakta ve seçilmektedir. Bunların, sanayide hızla uygulanabilecek özelliklere sahip olmaları gerekmektedir. Ayrıca, yüksek teknolojik içeriği ve katma değere, piyasada rekabet gücüne, ihraç ürünleri üretme veya ithal ürünleri ikame etme özelliklerine sahip olmaları şartı aranmaktadır. İstatistiki verilere göre 52 ulusal düzeyde yeni ve yüksek teknoloji geliştirme bölgelerinin toplam yıllık teknolojik, sınai ve ticaret geliri, 1991 ile 1995 yılları arasında 8.73 milyar yuandan 152.9 milyar yuana çıkmıştır. İhracattan elde edilen yıllık döviz geliri de aynı dönem iÇinde 120 milyon dolardan 2.9 milyar dolara yükselmiştir. Şu anda, Çin'in yeni ve yüksek teknoloji geliştirme bölgeleri, olgunluk aşamasına ulaşmaktadırlar.
Çin piyasa mekanizmasının oluşturulması ve geliştirilmesi, hükümet görevlerinin dönüşümü, işletmelerin gücünün artması ve sınaî yapının yeniden düzenlenmesi sonucunda, yüksek teknoloji sanayilerinin gelişmesi iÇin olumlu koşullar yaratılmıştır. Çin'in yüksek teknoloji sanayii geliştirmesi amacı, bir takım ihracata dönük yeni ve yüksek teknoloji geliştirme bölgelerini, uluslararası alanda rekabet edebilen, Çin'de ve dış piyasada yüksek prestije sahip yüksek teknoloji sanayi grupları, ülkeler arası gruplar ve bölgeler arası şirketleri kurmak; 2000 yılına kadar yeni ve yüksek teknoloji geliştirme bölgelerinin toplam yıllık gelirinin, 400 milyar yuana ulaşması ve üretim değerlerinin ülkenin toplam sınai üretim değerinin yaklaşık yüzde 10'unu oluşturması beklenmekte; bu tarihe kadar yeni bir teknik, yönetim, ve işletme personeli kuşağı eğitilmiş olmasıdır.

Elektronik Bilgi Sanayii

Çin, 1956'da bilgisayar geliştirme faaliyetlerini başlatmıştır. 1980'lerin ortasından bu yana her türlü uzmanlık alanına, oldukça büyük bir hacme ve ekonomik ve teknik güce sahip olan ve ulusal ekonominin kalkınmasında çok önemli bir yer işgal eden yeni bir sanayi haline gelen elektronik bilgi sanayiinin gelişimini desteklemek iÇin devlet tarafından on milyarlarca yuan tutarında yatırım yapılmıştır. Radar, haberleşme, seyrüsefer, bilgisayarlar ve yazılım, radyo, televizyon ve temel elektronik ürünler dahil olmak üzere bir kaç üretim kategorisi bulunmaktadır. Şu anda, elektronik bilgi sanayii özellikle Guangdong, Shanghai, Jiangsu, Beijing, Fujian, Zheji-ang, Hubei, Shandong, Tianjin, Liaoning ve Sichuan'da büyük bir gelişme iÇindedir.
1979'dan bu yana Çin'deki elektronik bilgi sanayii, yüksek bir hızda gelişerek aşağıdaki rakamlarla kanıtlandığı gibi yeni bir aşamaya girmektedir: l. 1995'te bu sanayinin üretimi 245.7 milyar yuana ulaşarak ihracattan 17 milyar dolar gelir elde edilmesini sağlamıştır. 2. Farklı ürünlerin üretimi büyük ölçüde artmıştır. Aynı yıl iÇinde 16.35 milyon kanallık program kontrollü santral, 5.52 milyar yarı iletken entegre devre, 836,000 küçük bilgisayar, 20.577 milyon renkli TV ve 14.385 milyon siyah beyaz TV üretilmiştir. 3. Ulusal ekonomik yapılanmanın çeşitli alanlarında çok sayıda elektronik bilgi ürünü uygulanmıştır. Bilgisayarlar ve mikroelektronik teknikler, demiryolu ulaştırma, elektrik enerjisi, sinai kontrol, tarım, yayıncılık ve matbaacılık, ve kitle haberleşme araçlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlar sadece idari ve teknik düzeyleri değil, aynı zamanda ürünlerin kalitesini ve çalışma şartlarını da iyileştirmektedir. 4. Bilgi danışma ve teknik hizmetlerden oluşan üçüncül sanayi hızla gelişmiştir. Çin'de 1995'e kadar binin üzerinde bilgi merkezi kurulmuş, çeşitli yerlerdeki bilgi danışma kuruluşları ve bilgi teknik hizmet kuruluşlarının sayısı onbinlere ulaşmıştır. Bu alanda 1993'ten bu yana gerçekleştirilen en önemli projeler arasında Altın Köprü Projesi (ulusal ekonomik bilgi ağı), Altın Gümrük Projesi (dış ticaret bilgi ağı), ve Altın Kredi Kartı Projesi (banka bilgi ağı) bulunmaktadır. Altın Köprü Projesi ile toplam 24 eyalet ve kent birbirlerine ve dünyanın en büyük uluslararası bilgisayar ağı olan Internete bağlanmıştır. Ayrıca, Çin, resmen Avrupa Bilgi Merkezi ve öteki uluslararası bilgi sistemlerine üye olmuştur. Elektronik bilgi sanayiinin bilimsel ve teknolojik düzeyi, her yıl yükselmiştir. 1979 ile 1995 arasındaki dönemde her yıl ortalama 4,000 bilimsel araştırma başarısı elde edilmiştir. Bunlar arasında devlet ve bakanlık düzeyinde ödül kazananlar da bulunmaktadır. Sekizinci Beş Yıllık Plan döneminde (1991-1995) elektronik bilgi sanayiinde aralarında bir birleştirilmiş video projesi, süper geniş ölçekli birleştirilmiş devre projesi, faks projesi ve program kontrollü telefon santralleri dahil olmak üzere çeşitli önemli projeler tamamlanmıştır. Dokuzuncu Beş Yıllık Plan döneminde (1996-2000), Çin elektronik sanayiinin hedefi, ulusal ekonominin ve toplumun bilgiselleştirilmesinin hızlandırılması, sınai modernleşme ve ulusal savunmanın modernleştirilmesi yolunda temel sanayii haline gelmektir. "Üç Altın Proje" olarak adlandırılan "Altın Köprü Projesi, Altın Gümrük Profesi, Altın Kredi Kart Projesi" ile temsil ettiği "Altın Serili Projeler" öncelikle inşa edilecektir. Finans, maliye, vergilendirme, sınai üretim, eğitim ve makro kontrol gibi önemli alanların işletmesi esas olarak mo-dernleşecektir.