BEİJİNG, 9 Ocak (Xinhua) Çinli bilim insanları, Chang’e-5 Ay’a iniş aracının Ay’da su bulunduğuna ilişkin işaretlerin yerinde tespit sonuçlarını yayınladı ve Dünya’nın uydusundaki su miktarının çok az olduğunu gösteren yeni kanıtlar ortaya koydu. Hakemli dergi Science Advances’te Cumartesi günü yayımlanan çalışma, iniş alanındaki Ay toprağının ton başına 120 ppm veya 120g’den az su içerdiğini ve hafif, delikli bir kayanınsa 180 ppm taşıdığını, bu oranların Dünya’dakilerden çok daha kuru olduğunu ortaya koydu. Ay’a inen araçta bulunan bir cihaz, regolitin ve kayanın spektral yansımasını ölçerek ilk kez yerinde su tespiti yaptı. Çin Bilimler Akademisi’nden (CAS) araştırmacılara göre, su molekülü veya hidroksil yaklaşık üç mikrometrelik bir frekansta absorbe edildiği için su içeriği tahmin edilebiliyor. Araştırmacılar, Ay toprağının nemine en fazla katkıda bulunanın, suyu oluşturan hidrojeni getirmesi nedeniyle Güneş rüzgarı olduğunu söyledi. Araştırmacılara göre, kayadaki ilave 60 ppm su, Ay’ın iç kısmından kaynaklanmış olabilir. Bu nedenle, kayanın Ay’a inen araç tarafından iniş alanından çıkarılmasından önce daha eski, daha nemli bir bazalt birimden geldiği tahmin ediliyor.
Çalışma, muhtemelen kabuk kısmındaki rezervuarın gazdan arınması nedeniyle Ay’ın belirli bir süre içinde daha kuru hale geldiğini ortaya koydu. Chang’e-5 uzay aracı, Ay’ın orta-yüksek bir enleminde bulunan, karanlık yüzündeki en genç bazaltlarından birine indi. Suyu yerinde ölçerek bin 731 gram ağırlığında numuneler aldı. CAS bünyesinde yer alan Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü’nden araştırmacı Lin Honglei, Xinhua’ya verdiği demeçte, “Getirilen numuneler hem yüzeyde hem de altta bir granül karışımı” dedi, “Ancak yerinde bir keşif aracı, Ay yüzeyinin en dış katmanını ölçebilir” diye de ekledi. Dünya’daki gerçek Ay yüzeyi koşullarını simüle etmenin zor olduğunu da söyleyen Lin bu nedenle yerinde ölçümün çok gerekli hale geldiğini ifade etti. Çalışmaya göre sonuçlar, getirilen Chang’e-5 örneklerinin ön analiziyle tutarlılık gösteriyor. Bulgular, Çin’in Chang’e-6 ve Chang’e-7 görevleri için daha fazla ipucu sağlıyor. İnsanlı Ay istasyonlarının inşası önümüzdeki on yıllarda yolda olduğundan, Ay’daki su rezervlerine dair araştırmalar ilgi odağı haline geliyor.
